Thứ Tư, 13 tháng 7, 2016

Học đi đôi với hành


Khi dạy học ở Á Châu, tôi thường nghe sinh viên phàn nàn rằng họ không thể kiếm được việc vì họ không có kinh nghiệm. Tôi cũng ngạc nhiên rằng đa số sinh viên từ trung học lên đến đại học mà chưa bao giờ làm việc thực tập hay làm bất cứ việc gì. Ngay cả sinh viên học lên tiến sĩ, đã dành ra hơn 20 năm ở trường cũng hiếm khi làm gì, ngay cả việc thực tập để thu lấy kinh nghiệm.
Tương phản lại, phần lớn sinh viên Mĩ bắt đầu làm việc khi ở trung học, nhiều người làm việc bán thời gian khi còn đi học và toàn thời gian vào mùa hè vì họ phát triển cá tính độc lập từ tuổi khá sớm. Tuy nhiên phụ huynh Á Châu không thích con cái họ làm bất cứ việc gì, ngoài việc học. Nhiều người cho rằng học sinh chỉ nên học mà thôi. Nhiều phụ huynh bảo tôi rằng họ tiết kiệm để cho con học không phải kiếm tiền khi còn đi học. Tôi giải thích rằng thực tập KHÔNG phải là để kiếm tiền mà để có kinh nghiệm làm việc, nhờ thế sinh viên có thể đặt chiều hướng đúng cho nghề nghiệp. Khi sinh viên Mĩ làm việc vào mùa hè, họ học về "cuộc sống" và hiểu kĩ năng nào cần để khi trở về trường, họ tập trung nỗ lực vào phát triển những kĩ năng này cho nghề nghiệp của họ. Bằng việc thực tập vào mùa hè, sinh viên có được kinh nghiệm làm việc, để khi tốt nghiệp họ có cơ hội tìm ra việc làm tốt hơn.

Nhiều sinh viên vào đại học với "việc làm mơ ước" nhưng không thực hiện, bằng thực tập vào mùa hè, họ học về thị trường việc làm rồi thay đổi lĩnh vực học tập hiện thực hơn cho nghề nghiệp của họ. Tôi thường khuyên sinh viên năm thứ nhất viết ra một danh sách các quan tâm việc làm của mình, rồi gặp cố vấn nhà trường để tìm ra kiểu thực tập nào sẵn có trong khu vực đó. Khi họ biết nhiều hơn về các tùy cọn nghề nghiệp, họ có thể điều chỉnh cho thích hợp.

Chẳng hạn vài năm trước, một sinh viên bảo tôi rằng mục đích của anh ấy là thành ngôi sao điện ảnh vì anh thích diễn xuất. Đến hè anh tìm được việc làm trong công nghiệp điện ảnh, không phải như một diễn viên mà là người dọn dẹp, lau quét phim trường nhưng nhờ đó mà anh hiểu rõ thêm về những nghề nghiệp tại công nghiệp điện ảnh. Sau đó, anh đổi lĩnh vực học tập sang khoa học máy tính và cuối cùng có được việc làm tốt ở Microsoft, trong khi bạn anh tốt nghiệp điện ảnh vẫn thất nghiệp. Một diễn viên Holywood nổi tiếp đã nói: "Trong hàng triệu sinh viên học điện ảnh, chỉ mười người có việc làm diễn viên; nhưng với cả nghìn diễn viên, chỉ một người nổi tiếng". Tuy nhiên, nhiều sinh viên vẫn mơ thành ngôi sao điện ảnh mà không biết rằng đó là giấc mơ không hiện thực.
Không có kinh nghiệm làm việc đó là lí do tại sao nhiều người gặp khó khăn khi tìm việc dù họ có bằng cấp và khả năng vì có người khác cùng bằng cấp nhưng có kinh nghiệm làm việc. Bằng việc có ít nhất một kì thực tập vào mùa hè có thể giúp cho họ thu được kinh nghiệm khi vẫn ở trường.
Thực tập tương tự như "việc làm thực" vì sinh viên học cách làm việc trong công nghiệp. Sinh viên có thể nhận được chút tiền hay thậm chí không, nhưng thực tập là về "đào tạo việc làm" nơi sinh viên có cơ hội áp dụng điều họ đã học phát triển kĩ năng và có kinh nghiệm làm việc

Thực ra, thực tập không bao giờ là kiếm tiến nhưng để chuẩn bị cho nghề nghiệp. Không chỉ bạn quen beiets ai trong công ty có thể thuê bạn về sau nhưng cũng biết vài người có thể cung cấp lời khuyên tốt hơn cho bạn. Thực tập là chỗ tốt để áp dụng điều bạn biết và phát triển kỹ năng thực. Nếu bạn làm tốt, công ty của bạn có thể giới thiệu bạn với những người khác trong cùng lĩnh vực. Hơn nữa, những người bạn trong công ty có thể là nguồn thông tin hữu dụng cho nghề nghiệp của bạn. Nếu bạn làm tốt trong thực tập, rất có thể là bạn sẽ tìm ra việc làm ở công ty đó sau khi tốt nghiệp